Wszystkie rośliny, które zawierają substancje wpływające na metabolizm człowieka (np. olejki eteryczne) i dostarczające surowców zielarskich. Są to gatunki lecznicze, przyprawowe, także trujące. Grupa ta obejmuje przede wszystkim jednoroczne i dwuletnie rośliny zielne, ale także drzewa, krzewy, warzywa i byliny. Zalicza się do nich także niektóre grzyby. Zioła stosowane są m.in. w ziołolecznictwie, aromaterapii i jako przyprawy.
Rośliny zielarskie ze względu na sposób użytkowania dzieli się na:
♠ rośliny lecznicze ♦ rośliny przyprawowe ♣ rośliny olejkodajne
Część roślin może równocześnie posiadać własności lecznicze, być stosowana jako przyprawa i dostarczać olejków eterycznych. Leki uzyskane z ziół to leki ziołowe.
Najprostszym zabiegiem pozyskiwania roślin zielarskich jest ich zbiór ze stanowisk naturalnych. Dotyczy to jednak tylko gatunków krajowych i to tych, których zasoby są bardzo duże. Zbiór ze stanu naturalnego jest uciążliwy i pracochłonny. Surowiec roślinny powinien pochodzić z miejsc ekologicznie czystych. Rośliny zbierane ze stanowisk naturalnych:
♠ Bez czarny - Zazwyczaj wysoki krzew, rzadko o pokroju drzewiastym do wysokości 3 – 10m, kwiaty białe lub kremowe o średnicy około 5 mm, o mdłym zapachu, zebrane w podbaldach, pięciołatkowe i z tyloma pręcikami oraz jednym słupkiem. Owoce to czarne, mięsiste pestkowce, kuliste, niewielkie, lśniące i soczyste o średnicy 6 do 15 mm. Początkowo zielone, potem czerwieniejące, aby w końcowej fazie nabrać czarnofioletowego koloru. Działanie: kwiaty działają moczopędnie, napotnie, przeciwgorączkowo, wzmacniająco na naczynia krwionośne (zmniejsza kruchość naczyń włosowatych). Zewnętrznie ma zastosowanie do przemywań w stanach zapalnych oczu i gardła. Owoce działają łagodnie przeczyszczająco, moczopędnie, napotnie, przeciwbólowo, odtruwająco. W medycynie ludowej stosowany jako środek przeciw przeziębieniom, np. w postaci soku z owoców lub nalewki. ♠ Borówka Czarna - Krzewinka dorastająca do 20 – 35 cm wysokości. Gałązki ostro kanciaste, nagie, zielone, gęsto rozgałęzione. Kwiaty pojedyncze, zwisające w kątach liści na szypułkach długości 3-5 mm. Korona różowozielonkawa do białaworóżowej o beczułkowatym kształcie, cztero- lub pięciokrotnie wrębna. Posiada 10 pręcików i słupek złożony z 4-5 owocolistków. Owoc - czarna jagoda z niebieskawym, woskowym nalotem. Działanie: Świeże owoce mają działanie rozluźniające przy zaparciach i jednocześnie przeciwbiegunkowe. Owoce suszone działają tylko przeciwbiegunkowo, antyseptycznie, przeciwgorączkowo, dawniej używane również jako środek antyrobaczycowy. Liście stosuje się w stanach zapalnych układu moczowego i przewodu pokarmowego oraz jako środek pomocniczy przy leczeniu cukrzycy. ♠ Głóg Dwuszyjkowy - Ciernisty krzew liściasty, osiągający wysokość 4 m. Gałęzie silnie splątane, elastyczne. Kora gładka, szara. Na gałązkach liczne, ostre ciernie o długości 1-2 cm. Drobne kwiaty tworzą baldachogrona. Zbudowane są z 5 działek kielicha, 5 wolnych, białych lub różowawych płatków korony oraz licznych pręcików i 1 dolnego słupka z 2 szyjkami (od tego właśnie pochodzi nazwa gatunkowa). Niemal kulisty owoc jabłkowaty ciemnoczerwonego koloru ma długość ok. 1 cm. W środku zawiera 2 pestki (czasami trzy). Jest jadalny, stanowi też przysmak wielu zwierząt. Działanie: rozkurczające naczynia wieńcowe serca i uspokajające. W postaci naparu lub nalewki spirytusowej stosuje się przy nadciśnieniu, przy nerwicach, bezsenności, dolegliwościach wieku starczego oraz w leczeniu po zawale mięśnia sercowego. Wykazuje działanie podobne do substancji czynnych naparstnicy purpurowej, ale w odróżnieniu od niej działa łagodnie i nie wykazuje oddziaływań ubocznych. Wskazane jest używanie obu tych ziół równocześnie. ♠ Głóg Jednoszyjkowy - Krzew lub niskie drzewo. Dorasta do 6-8 m wysokości, ma silnie zdrewniałe cierniste gałęzie. Kwiaty zebrane w podbaldachy. Są koloru biało kremowego, mają 5-dzielny kielich o rurce zrośniętej z zalążnią, 5-płatkową koronę, 1 słupek z pojedynczą szyjką (wyjątkowo tylko zdarzają się z dwoma szyjkami) i liczne pręciki. Działki kielicha trójkątne lub lancetowate, odgięte i silnie przylegające do owocu. Płatki korony białe, okrągławe. Owoce kuliste o średnicy 7-10 mm z jedną pestką, o barwie od jasnokoralowej do ciemnobrunatnej. Zarówno kwiaty jak i owoce głogu wykazują działanie lecznicze podobne, jak głogu dwuszyjkowego.
Zioła:
- Uro Acerbe – cienkie, ale bardzo trwałe gałązki, na których rosną bardzo małe liście. Parzą one jak zwykła pokrzywa, choć w skutkach jest gorsza, dlatego należy je łamać przy ziemi, gdzie nie ma liści. Rękawice ze smoczej skóry likwidują problem, jednak liście obrywa się dopiero po zdobyciu Uro Acerbe.
- Commendare Modicum – zioło zawierające łagodny wyciąg, działający podobnie do wyciągu ze szczuroszczeta. Jest trudne do znalezienia, bo rośnie wśród kłujących krzewów, wyłącznie zimą i jesienią. Doskonale maskuje się wśród gałązek, przez to, że grube liście mają taką samą barwę jak one. Nie jest duże.
- Mentha Falsa - niewinnie wyglądające zioło, rosnące zawsze na widoku, obok wydeptanych, leśnych ścieżek. Ma bardzo silne właściwości parzące. Skutki należy bardzo szybko usuwać, w innym wypadku pozostają na stałe, działając przez cały czas, powoli wyniszczając skórę. Wygląda jak mięta, jednak listki tej rośliny są nieznacznie ciemniejsze.
- Veritas Herbae – zioło wykorzystywane przy warzeniu veritaserum. Jest to nieduża roślinka, rosnąca w małych grupkach. Ma gładkie listki, bladozielone, które sprawiają wrażenie lekko lśniących. Łatwiej dostrzec ją nocą, kiedy kieruje się na nią światło z różdżki, lecz w dzień też jest to możliwe, aczkolwiek jest ziołem stosunkowo rzadkim.
Medazea Ligreo Opis: Roślina pływająca na powierzchni wody, jak również znajdująca się pod jej taflą. Na wierzchu znajduje się kwiat, wściekle fioletowy, przyciągający wzrok. Zachęca do dotknięcia pięknym wyglądem. Okalany jasnozielonymi liśćmi. Pod spodem niebezpieczny, gdyż ma parzydełka, zupełnie takie, jak meduza. Dorastają one do dwóch metrów długości. Występowanie, sposób zdobycia: Medazea Ligreo jest spotykana tylko w zbiornikach wodnych, zamkniętych. Co za tym idzie – można ją wyłowić z jeziora, zalewu czy stawu. Zupełnie odmawia wodom słonym. Zastosowanie w świecie magii: Parzydełka Medazei są długie i niebezpieczne, choć nie stwarzają śmiertelnego zagrożenia. Podrażniają jedynie skórę, zostawiając na niej trwały uraz. Dlatego właśnie trzeba się odpowiednio zabezpieczyć, zdobywając te wyrostki, przydatne w lecznictwie. Innym przydatnym składnikiem są liście. Zawierają one w sobie olejek, który znajduje zastosowanie w kosmetyce, przy produktach oczyszczających cerę. Grube i sztywne płatki są składnikami trucizn, która jest zawarta w ich wnętrzu. Nie można robić z nich naparów, choć te tylko powodują osłabienie. Podanie doustne grozi szybką śmiercią.
Metralea Opis: Wysoki kwiat, którego zdrewniała łodyga sięga równo półtora metra. Na jej szczycie, raz do miesiąca, przy pełni księżyca, wyrasta kwiat o złotych płatkach, spod których przebija się delikatne światło. Roślina przypomina wtedy małą latarenkę. Kwiatostan wygląda na bardzo delikatny, płatki zdają się cienkie, choć jest to mylne wrażenie, są to twarde i mocne powłoczki. Ciężko jest wydobyć spod nich mały wyrostek, nazywany raleem, który to właśnie daje światło. Cała Metralea przypomina bardzo wyrośniętego tulipana. Występowanie, sposób zdobycia: Metralea jest rośliną spotykaną głównie na łąkach. Zwykle można ją ujrzeć w miejscu, gdzie trawa jest najwyższa i najbardziej zarośnięta. Wartościowym elementem kwiatostanu jest raleem, czyli wyrostek, lśniący lekko złocistą barwą. Zdobycie raleema jest rzeczą dosyć trudną i dość czasochłonną. Najpierw należy rozciąć płatki srebrnym sztyletem, koniecznie mocno zaostrzonym. Nie poddają się łatwo, wymagają długiego i intensywnego cięcia. Kiedy jednak uda się dotrzeć do wnętrza zamkniętych osłonek, wymagana jest precyzja oraz cierpliwość. Przydaje się też dobry wzrok, bowiem w plątaninie cienkich nitek, należy trafić na tę jedyną, odrobinę grubszą niż pozostałe. Zastosowanie w świecie magii: Metralea jest używana w słabszych eliksirach miłosnych, jej płatki mogą też posłużyć za pewnego rodzaju „upiększacze”, bowiem zmiękczając je w specjalnych roztworach, a następnie robiąc z nich okłady, zyskuje się na pewien czas niespodziewany urok, przyciągający wzrok płci przeciwnej. Raleem zaś służy rozjaśnianiu. Można go stosować w eliksirach, lecz nie należy stosować dużych ilości, bowiem jego skład cząsteczkowy może prowadzić do niepożądanych skutków.
Skrośkwiat Opis: Nieduża roślina o fioletowo-czerwonych liściach, która kwitnie raz w miesiącu. Zdarza się to zawsze w jego połowie. Ma kwiaty o ciemnoczerwonych płatkach. Najlepiej szukać jej w nocy, gdyż to właśnie wtedy wydziela przyjemny, acz intensywny zapach, porównywalny do konwalii. Można też dostrzec jasnoczerwoną poświatę bijącą od liści i kwiatów, która w dzień jest niemalże niewidoczna. Występowanie, sposób zdobycia: Nietrudno ją znaleźć, gdyż jest powszechnie znana w świecie czarodziejów, a jeśli ktoś potrzebuje samych płatków lub liści, spokojnie może je zakupić w aptece. Rośnie zwykle w lasach, między gęstymi krzakami. Występuje też na łąkach, jednak w słabszej odmianie, której kwiaty są pomarańczowe oraz jest ich znacznie mniej. Zastosowanie w świecie magii: Płatki ciemnoczerwonych kwiatów są wykorzystywane do parzenia naparów na przeziębienie. Służą też przy leczeniu trądziku i innych zmian skórnych.